دسترسی سریع
ارتباط با موسسه
پشتیبانی فنی
درباره دوره آموزشی درمان فراشناختی اختلالات هیجانی
دانش فراشناختی به نظریات و باورهایی اطلاق میشود که افراد در مورد افکارشان دارند، مانند باورهای فرد در مورد قدرت تمرکز خود یا کارایی حافظه .
نمونههایی از باورهای فراشناختی بدین صورت است که: «نگرانی میتواند باعث بروز حملة قلبی شود»، «اگر بر خطر تمرکز کنم، از آسیب احتمالی مصون خواهم بود»، «ناتوانی در کنترل افکارم، نشانة ضعف من است»، «حافظة ضعیفی دارم».
تجربة فراشناختی به ارزیابیها و احساسات خاصی اطلاق میشود که افراد دربارة حالت ذهنیشان دارند. نگرانی در مورد نگرانی که خصیصة بارز اختلال اضطراب فراگیر است، مثالی از تجربة فراشناختی است. علاوه بر این، تجربة فراشناختی، احساسات ذهنی را نیز در برمیگیرد. پدیدة «اثر نوک زبان بودن» یک احساس فراشناختی متداول است که در آن افراد حس میکنند اطلاعات خاصی در حافظة آنها ذخیره شده است، هرچند در حال حاضر قادر به بازیابی آن نباشند. احساس دانستن یعنی «میدانم که میدانم» نمونة دیگری از تجربة فراشناختی است.
راهبردهای فراشناختی پاسخهایی هستند که افراد برای تغییر تفکّر و کنترل و تنظیم هیجانی و شناختی به کار میگیرند. بهعنوان نمونه فردی ممکن است برای حفظ آمادگی خود، توجهش را بر تهدید متمرکز سازد پایش تهدید، افکار ناراحتکنندة خود را سرکوب نماید (سرکوب فکر)، یا به تفکّر مداوم دربارة برخی مسائل بپردازد (نشخوار فکری).
درمان فراشناختی
درمان فراشناختی اختلال هیجانی یک پیشرفت جدید در درک علل مشکلات بهداشت روانی و درمان آنها است. این رویکرد درمانی بر اساس نظریة بنیادی «کارکرد اجرایی خود نظمبخشی» استوار است، ابتدا در مورد اختلال اضطراب فراگیر به کار برده شد و بعد بهعنوان یک رویکرد کلی گسترش یافت.
درمان فراشناختی اختلال هیجانی از لحاظ تأکید بر نقش ناکارآمدی یا سوگیری تفکّر در ایجاد و تداوم اختلالهای هیجانی، در زمرهی رویکردهای شناختی- رفتاری قرار میگیرد. امّا از لحاظ بنیانهای نظری و مفهومی، ارائهی مدلهای ویژهی هر اختلال، تأکید بر فرایندها و دانش فراشناختی و بسیاری از فنون مورداستفاده، با درمانهای شناختی سنّتی تفاوتهای عمدهای دارد. باورهایی که در درمان فراشناختی حائز اهمیت هستند، شناختهای معمولی و متعارف (مانند افکار خودآیند منفی) مورد توجّه درمانهای شناختی- رفتاری نیستند، بلکه باورهای فرد دربارهی تفکّر خود، یعنی باورهای فراشناختی هستند.
نظریه فراشناختی
نظریهی فراشناختی بر این اصل استوار است که برخلاف شباهتهای بنیادی در مکانیسمهای آسیبشناختی اختلالهای روانشناختی مختلف، هر اختلال محتوای خاص خود را در سطوح شناختی و فراشناختی دارد. برای مثال، اختلال اضطراب فراگیر، شامل باورهای منفی دربارهی کنترلناپذیری و خطر نگرانی است. درحالیکه اختلال وسواس فکری و عملی، شامل باورهای فراشناختی منفی دربارهی معنی و قدرت افکار مزاحم است.
ده دلیل برای انتخاب درمان اختلالات فراشناختی هیجانی (MCT)
1- MCT نرخ بهبودی فوق العادهای دارد.
درمان فراشناختی (MCT) علائم را به میزان قابلتوجهی کاهش میدهد. اثر این رویکرد درمانی بر اساس مطالعات علمی روی MCT، ۶-۱۲ ماه پس از درمان حفظ میشود. موفقیت MCT در شناسایی و تغییر ساختارهای اساسی است که بیماری روانی را حفظ میکند، زیرا این باورها چرخه بیپایان نگرانی و نشخوار فکری را حفظ میکنند. این نتیجه از کاهش علائم اضطراب و افسردگی بسیار متفاوت است که در بسیاری از درمانهای درمانی دیده میشود. بنابراین بهجای کاهش علائم و ایجاد احساس بهتر در افراد، درمان فراشناختی عادات فکری ثابتی را هدف قرار میدهد که اگر تغییر نکنند، ناگزیر افراد را به بیماری روانی بازمیگرداند.
2- MCT خودکنترلی را افزایش میدهد.
افرادی که تحت درمان فراشناختی (MCT) هستند، مهارتهای ذهنی مانند حافظه کاری، تفکر انعطافپذیر و خودکنترلی آنها بهبود مییابد. تفکر انعطافپذیر بدین معناست که شما میتوانید توجه خود را از افکار و احساسات به اطراف خود منتقل کنید، بدون آنکه از افکار بسیار منفی خود صرف نظر کنید. همچنین به معنای عدم واکنش به احساسات شدید است که کلید خودکنترلی است.
3- MCT موثر تر از CBT برای درمان افسردگی
دومین علت ناتوانی در جهان افسردگی است. باعث رنجش زیاد، از دست دادن کیفیت زندگی و خطر برای کسانی که از آن رنج میبرند، میشود. درمانهای مؤثر فعلی، داروهای ضدافسردگی و روان درمانی هستند. بیشترین درمان روان شناختی به سبک CBT است. این رویکرد درمانی در کوتاه مدت به اندازه داورهای ضدافسردگی مؤثر است، اما در دراز مدت مؤثرتر از داورهای ضدافسردگی و روان درمانی است. نتایج حاصله از کل بهبودی نشان میدهد که فقط 50 درصد از بیمارانی که تحت رویکرد درمانی CBT هستند،از افسردگی بهبود مییابند. بنابراین امروزه بیشتر از رویکرد درمانی MCT استفاده میکنند چرا که روش درمانی مؤثر افسردگی و جلوگیری از عود بسیار امیدوار کننده است.
4- MCT بر اساس 25 سال تحقیق علمی بنا نهاده شده است.
اثربخشی درمان فراشناختی در افراد بالینی (افرادی که بیماری روانی آنها تشخیص داده میشود) و افراد غیربالینی آزمایش میشود. دادهها نشان میدهد که MCT علائم اضطراب و افسردگی را به طور مؤثر کاهش میدهد. همچنین دادهها نشان میدهد که MCT در درمان اختلالات شخصیت، اختلال وسواس فکری- اجباری،اختلال اضطراب اجتماعی، اختلال استرس پس از سانحه، اختلال دوقطبی نوع دوم بسیار خوب عمل میکند.
5– درمان فراشناختی MCT خطر آسیبدیدگی مجدد ندارد.
عدم دانش در نحوه برخورد با افکار و احساسات منفی بسیاری از افراد را به سمت فعال کردن راهبردهای مقابلهای غیرمفید همانند نشخوار فکری و نگرانی سوق میدهد.هنگامی که از این راهبردها مورد استفاده قرار میگیرد، اختلالات روانی مانند اضطراب، افسردگی و PTSD را حفظ میکنند؛ بنابراین به جای یک روند درمانی، درمان دردناک، پرهزینه و دردناک میشود. درمان فراشناختی به دلیل توانایی ذهن برای التیام خود به بهبود سریعتر و کارآمدتر آسیبهای قدیمی کمک میکند.
با دانستن اینکه ذهن شما میتواند خود را از افکار، آسیبها و احساسات درمان کند، بهتر است آنها را به حال خود رها کنید و اجازه دهید ذهنتان خودش را تنظیم کند. به دست آوردن بینش نسبت به گذشته خود خوب است اما منجر به بهبودی نمیشود. درک راهحلها را تضمین نمیکند. ترومای گذشته مانند یک زخم یک روزه است. کند و کاش کردن آن باعث بهبود سریعتر آن نمیشود. رها کردن آن به حال خود درمان بخش خواهد بود.
6- یک تکنیک برای شروع بهبودی کافی است.
شما تصور کنید که این افکار همانند یک قلاب ماهی هستند و شما ماهی هستید که در آب شنا میکند. شما نمیتوانید کنترل کنیدکه چه مقدار قلاب ماهی به سوی شما خواهد آمد. اما توانایی تصمیم گیری دارید که آیا از کنار آنها شنا کنید یا طعمه بگیرید. اجتناب از افکار منفی در طول زندگی غیرممکن است و گاهی اوقات در دام آنها میافتید و در درمورد این افکار نشخوار میکنید و آنها را تجزیه و تحلیل میکنید. اما هنوز هم میتوانید انتخاب کنید که از گیر کردن در قلاب پرهیز کنید و از کنار آنها شنا کنید.
رها شدن از افکار منفی تکنیکی است به نام ذهنآگاهی انفصالی. ذهن آگاهی انفصالی، آگاهی از افکار و احساسات منفی بدون درگیر شدن با آنهاست. افکار منفی زودگذر هستند و در نهایت خواهند گذشت. بیماران ما اغلب میتوانند تنها با استفاده از تکنیک ذهن آگاهی انفصالی، ساعتها نگرانی را تا 30 دقیقه در روز کاهش میدهند.
7- درمان فراشناختی MCT نتایج خوبی برای اختلال شخصیت مرزی دارد.
درمان فراشناختی (MCT) همچنین میتواند به افراد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی، BPD که معمولاً در تنظیم اضطراب و خلقوخو مشکلات طولانیمدت دارند، کمک کند. BPD همچنین به دلیل سخت بودن درمان شناخته شده است.
تحقیقات روی درمان فراشناختی بیماران مبتلا به اختلال شخصیت مرزی بهبود قابلتوجهی را در علائم BPD نشان میدهد. مراجعان در این مطالعه سابقه ترومای اولیه دوران کودکی داشتند و نسبت به سایر درمانها بهبود نیافته بودند. پس از MCT، بسیاری از این بیماران نهتنها از MCT بهبود یافتند، بلکه پس از دو سال بدون BPD باقی ماندند. یکی از عناصر درمان فراشناختی (MCT) برای BPD، حذف باورهای خود محدودکننده است.
باورهای خود محدودکننده مانند “من نمیتوانم ذهنم را کنترل کنم” یا “نمیتوانم نشخوار فکری را متوقف کنم” میتواند در برابر هرگونه درگیری درمانی و بهبودی مؤثر باشد. سایر باورهای فراشناختی خود محدودکننده که در درمان BPD به آنها پرداخته میشود عبارتاند از: “ذهن من شکسته است”، “مشکل از ژنهای من است” و “من باید خودم را پایین بیاورم تا احساس امنیت کنم” یا “فقط با تنبیه خودم”. آیا میتوانم احساس خوبی داشته باشم.”همراه با حذف باورهای فراشناختی خود محدودکننده، درمان فراشناختی بر حذف راهبردهای مقابلهای غیرمفید (نگرانی، نشخوار فکری، آسیب رساندن به خود و پایش تهدید) و افزایش انعطافپذیری شناختی و کنترل توجه (کنترل بر آنچه انتخاب میکنید به آن توجه کنید) تمرکز دارد.
این مراحل به طور کامل یا مستقیم در درمانهای مرسوم برای BPD به چالش کشیده نمیشوند، اما برای بهبود دائمی اختلال شخصیت مرزی ضروری هستند. درمانهای مرسوم کنونی برای اختلال شخصیت مرزی مفید به نظر میرسند، اما اغلب طولانیمدت و نیاز به منابع زیاد دارند. آنها همچنین دارای میزان عود بالایی هستند (پس از بهبودی دوباره به بیماری مبتلا میشوند). هیچ انتخاب درمانی واحدی برای BPD وجود ندارد که نیاز به درمان کوتاهتر و کارآمدتری مانند MCT را ایجاد میکند.
8- درمان فراشناختی MCT به کنترل سلامت روان کمک میکند.
در درمان فراشناختی عامل اصلی اختلالات روانی مکانیسمهای مقابلهای داوطلبانه و فعال مانند نشخوار فکری و نگرانی است. در این درمان افراد یاد میگیرند که نشخوار فکری و نگرانی راهبردهای داوطلبانهای هستند که میتوانند آنها را خاموش و روشن کنند. زمانی که مردم یاد بگیرند که چگونه نشخوار فکری و نگرانی را متوقف کنند، احساس میکنند که کنترل دارند و میتوانند از افسردگی پیشگیری کنند. همچنین احساس میکنند که اگر دچار افسردگی شوند، خودشان قادرند که از آن خارج شوند. افراد همچنین یاد میگیرند که احساسات زودگذر و افکار منفی زودگذر هستند و خطرناک نیستند. تنها کاری که باید انجام بدهند این است که آنها را به حال خود رها کنند و بگذارند خودشان محو شوند.
9- درمان فراشناختی MCT مقرون به صرفه است.
درمان فراشناختی ثابت کرده است که یک درمان مؤثر و مختصر برای افسردگی و اختلالات اضطرابی است. در مقایسه با CBT که بهعنوان یک درمان نسبتاً سریع است. معمولاً 6 تا 8 جلسه MCT انفرادی یا 6 جلسه گروهدرمانی برای کاهش بیشتر علائم افسردگی و اضطراب کافی است. برخی افراد حتی پس از 6 جلسه گروهی MCT به طور کامل بهبود مییابند.
بنابراین، این رویکرد درمانی گزینه خوبی برای افرادی است که واقعاً به درمان نیاز دارند اما توانایی پرداخت هزینههای درمانی را ندارند. این درک جدید از بیماری روانی راهگشا است. نحوه نگرش ما به بیماری روانی را از چیزی خارج از کنترل ما به چیزی که میتوان با تکنیکهای اصلی MCT با آن مقابله کرد و حتی از آن اجتناب کرد، تغییر میدهد.
10- درمان فراشناختی MCT عزت نفس روانی را بهبود میبخشند.
زندگی گاهی چالشبرانگیز است و در نهایت میتواند تجربیات منفی پی در پی داشته باشدکه باعث بروز احساس ناراحتی، غمگینی، ناامیدی و اضطراب کنید.چه از دست دادن شغل، پایان دادن یک رابطه، داشتن مشکلات مالی، یا از دست دادن یک شخص مهم.این تجربیات اغلب باعث ایجاد افکار منفی در فرد می شود. اما با صرف نظر کردن از میزان تحریک کننده بودن افکار، میتوانید از طریق درمان فراشناختی با آنها مقابله کنید.
زمانی که چندین تجربه مثبت در درمان فراشناختی به دست آوردید، تصور شما از خودتان تغییر پیدا می کند.
شما از خود این احساس را دارید که به عنوان فردی که در طول روز تحت تاثیر تغییرات خلقی و افکار متفاوت قرار گرفته اید نخواهید دید.
به جای آن حود را فردی انعطافپذیر و قوی خواهید دید که افکار منفی اور را آزار نمیدهند. در واقع شما میدانید که میتوانید با تکیه بر مهارتهای درمان فراشناختی تجربههای چالشبرانگیز را بدون افسردگی پشت سر بگذارید
دوره آموزشی مناسب چه کسانی است؟
این دوره مناسب دانشجویان و فارغالتحصیلان رشته روانشناسی بالینی، روانشناسی بالینی کودک و نوجوان، روانشناسی عمومی، روانشناسی تربیتی و مشاوره است.
بعد از فراگیری دوره آموزشی چه مهارتهایی کسب خواهید کرد؟
بعد از گذراندن دوره، میتوانید در جلسات درمان فردی، درمان را شروع کنید. همچنین میتوانید مصاحبههای شغلی و مصاحبه نظام روانشناسی را به سادگی پشت سر گذاشته و برای اختلال مراجع طرح درمان بنویسید.
پیش نیازها و منابع مکمل برای فراگیری دوره؟
شركت در اين دوره هیچ پیشنیازی ندارد و تمامی دانشجویان، فارغالتحصیلان روانشناسی عمومی، بالینی و تربیتی میتوانند شرکت کنند.
مدرس دوره: پروفسور مجیدمحمود علیلو
- استاد تمام گروه روانشناسی بالینی دانشگاه تبریز
- دکتری روانشناسی بالینی دانشگاه علوم پزشکی ایران
- عضو انجمن روانشناسی ایران
- عضو هیات تخصصی بورد روان شناسی بالینی در وزارت بهداشت
نیاز به مشاوره تخصصی دارید؟
موارد مرتبط
کارگاه جامع تربیت درمانگر کودک(دوره اتمام یافته)
تشخیص و مداخلات ترمیمی، آموزشی و درمانی اختلال طیف یادگیری
نظرات
متوسط امتیازات
جزئیات امتیازات
قیمت
دیدگاهها
هیچ دیدگاهی برای این محصول نوشته نشده است.